- TRINUNDINUM
- TRINUNDINUMab Hottomanno ab Legg. XII. Tabb. aliisque eum secutis, dicitur spatium viginti septem dierum, ex eo, quod Nundinae nonô quoque die Romae celebrari solitae. Sed Iac. Oiselio IC. Notis in A. Gellium, l. 20. c. 1. Trinundinum sive tres nundinae, quarum crebra apud Veteres mentio, fiebant intra decem et septem dies; Cum ab unis nundinis ad alteras dies septem intermedii essent. Primus enim dies et nonus nundinas habebat; sicque nundinae nonô quôque die celebrari dicebantur. Dionys. Halicarn. l. 7. Nundinae autem Romae nonô quôque die celebrabantur, ut nunc etiam. IIs plebs agrestis in Urbem confluebat, venaliaque permutabat et iure inter se agebat, et suffragia ferebat de negotiis publicis, de quibus vel leges ei permitterent arbitrium vel Senatus ad eam referret. Septem autem intermediis diebus ruri degebat, quod magna pars ob paupertatem suis operarentur manibus. Unde et Varro, de R. R. 1. 2. princip. Diu magni nostri Maiores annum ita diviserunt, ut nonis modo diebus urbanas res usurparent, reliquis septem, ut rura colerent. Cum itaque nonô quôque die Nundinae recurrerent, interque eas septem dies medii, quibus rustici agros colebant, interessent, sequitur intet tres nundinas fuisse quatuordecim dies intermedios, quibus si addas ipsos tres nundinarum dies, fiunt septem et decem dies, intra quos Trinundinum celebrabatur. Quô fine nundinae hae institutae sint, docet Rutilius apud Macrobium, l. 1. Saturnal. c. 16. ubi inter alia ait: Ut nono die, intermisso rure ad mercatum, Legesque accipiendas Romam rustici venirent, et ad scita ac consulta frequentiore Populo referrentur: quae Trinundinô die proposita a singulis atque universisfacile noscebantur. Unde etiam mos tractus, ut Leges Trinundinô die premulgarentur; Ubi quod de Legibus ait, sic habet: Legem laturus Magistratus, scribebat eam domi, scriptam referebat ad Senatum, quô factô promulgabatur illa, i. e. in publico ponebatur, ut inspiceret qui veller, inspectamque consideraret: idque per trinas Nundinas seu Trinundinum vel dies 17. quibus elapsis (nam ipsô Nundinarum die ferre Legem non licebat) Magistratus Populum convocabat et c. Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 8. c. 2. Similiter, debitores qui solvendo non erant, postquam Creditoribus essent addicti, nervôque aut compedibus vincti, nisi pacti forent, habebantur in vinculis dies 60. inter quos trinis Nundims continuis (quod de postremis intelligendum ante 60. dies elapsos) ad Praetorem in Comitium producebantur, quantaeque pecuniae iudicati essent, praedicabatur: tertiis autem nundinis capite poenas dabant et c. Vide A. Gellium, locô cit. Imo in Comitiis Centuriatis fere sem per Trinundinum interiectum fuisse, docet praefatus Rosin. l. 6. c. 3.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.